شروع رانندگی و روشهای درست بررسی داخل اتاق بررسی داخل صندوق عقب بررسی موتور و پیرامون آن نکته های مهم در رانندگیسیستمهای اصلی خودرو و کارکرد قطعات آن
1-نشاندهندهی روغن
موتور اتومبيل قطعات بسيار حساسی را دارد که اگر لحظهای به آنها روغن پر فشار نرسد آسيب ميبينند، مانند ياتاقانها، به همين منظور روی کانال روغن وسيلهای به نام شمع روغن و يا فشنگی روغن بسته شده که فشار روغن در مدار را به چراغ روغن، و به درجه رغن برای هشدار به راننده گزارش ميدهد. هم به صورت درجهدار ميباشد و هم به صورت لامپ اخطار که به رنگ قرمز و با عکس روغندان است.
1-1 چراغ روغن
اين چراغ در زمان باز بودن سوئيچ روشن است، ولی زمانی که موتور روشن ميشود بايد خاموش شود. حال چنانچه زمانی که موتور روشن است اين چراغ روشن گردد، موتور را خاموش می کنيم. ميل اندازهگير (گيج) روغن را بيرون کشيده، شايد ازبيروغنی و يا کاهش شديد آن باشد، که روغن داخل آن ميريزيم. اما اگر چراغ روشن شود و موتور روغن داشته باشد، از دو حالت خارج نيست يا بسيار خطرناک که موتور را خاموش کرده و به تعمير گاه برده ، يا هيچ اشکالی ندارد و ميتوان مطمئن رانندگی کرد، برای تشخيص موتور را روشن کرده و از نزديک خوب به صدای موتور گوش ميدهيم به موتور گاز تا حد وسط ميدهيم چنانچه صدای تق تقی را ولو ضعيف شنيديم صدای ياتاقان است و بايد خاموش کرده و به تعميرگاه ببريم. اما اگر صدايی شنيده نشد هيچ اشکالی ندارد و ميتوان به حرکت خود به راحتی ادامه داد و عيب مربوط به شمع روغن و يا اتصالی سيم آن است.
2-1 درجه روغن
اين نمايشگر فشار روغن را در مجراهای داخل موتور نشان ميدهد. کاهش و يا افزايش بيش از حد فشار روغن در موتور، خبر از اختلال در سيستم روغن کاری ميدهد. اختلال در اويل پمپ و قطعات موتور مثل ياتاقانها، کمبود روغن و رقيق بودن آن از دلايل کاهش فشار روغن است. سرد شدن روغن در زمستان و بالا بودن ويسکوزيته روغن(غلظت روغن) باعث افزايش فشار روغن ميشود. اين افزايش فشار باعثِ دوده گرفتن سرسيلندر، شمعها، رينگ و پيستون و انژکتور و همچنين گرمی موتور ميشود.
2-نشاندهندهی شارژ
1-2 چراغ شارژ
در زمانی که سوئيچ باز است چراغ شارژ روشن ميشود ولی موقعی که موتور روشن ميشود بايد اين چراغ خاموش شود، که دليل بر شارژ کردن دينام است. چنانچه اين چراغ در زمان روشن بودن موتور روشن شود، دليل شارژ نشدن باطری توسط دينام است. اگر در يک وضعيت استثنايی مثل روشن بودن بخاری و برف پاککن و چراغها، اين چراغ شارژ روشن شود، پس از مدت کمی باطری تخليه ميگردد و موتور هم خاموش ميشود.
2-2 نشاندهنده ميزان شارژ
اين نشاندهنده عقربهدار است که در يک سمت علامت منفی و در سمت ديگر علامت مثبت دارد. ای وسيله راننده را از مقدار شارژ اگاه مينمايد. در حالت عادی که مصرف کنندهها روشن است و يا باطری ضعيف شده است، اين عقربه تقريباً در وسط قرار ميگيرد. اگر عقربه متمايل به سمت منفی باشد يعنی باطری پر است. و اگر به سمت مثبت باشد به معنی شارژ بيش از حد (خرابی دينام) و يا خرابی باطری است
3-نشاندهندهی آب
گرمای موتوردر شرايط نرمال، برای خوب کار کردن آن لازم است ولی اگر به حد جوش برسد بسيار خطرناک ميشود، دراين وضعيت، خاصيت فنری رينگها ضعيف شده و قدرت آن کاهش مييابد در حالت بدتر امکان سوختن واشر سرسيلندر وجود دارد و در شرايط حادتر روغن موتور دراثر داغی خيلی زياد هم رقيق و هم بخار شده به طوريکه پمپ روغن و يا اويل پمپ نميتواند روغن را به قطعات حساس برساند و موتور ميسوزد. برای آگاهی راننده از گرمی آن در قسمت سرسيلندر و روی کانال آب وسيلهای بنام شمع آب و يا فشنگی آب کار گذاشته شده که از آنجا گرمی موتور را به واحد جلوی چشم راننده گزارش می دهد.
اين نشاندهنده در بعضی از اتومبيلها مدرج است و عقربهای دارد که دمای آب موتور را نشان می دهد و در بعضی ديگر مثل پيکان و پرايد بجای درجه بندی از دو علامت يکی به رنگ آبی که وضعيت سرد را نشان ميدهد و يکی قرمز که وضعيت داغ بودن آب موتور را نشان ميدهد، تشکيل يافته است.
ضمناً چراغ اخطاری هم به رنگ قرمز و با علامت دماسنج وجود دارد و زمانی که درجه حرارت موتور از حداکثر مجاز بالاتر رود، روشن ميشود.
در نشاندهنده عقربهاي، هنگامی که عقربه در وسط قرار بگيرد، درجه حرارت نرمال است. اما اگر اين عقربه به سمت قرمز نزديک شود بهتر است که بايستيم و علت را بررسی کنيم که ممکن است در اثر کمبود آب رادياتور و يا پاره بودن و يا شل بودن تسمه پروانه، و در اتومبيلهايی که با فن برقی کار می کنند امکان خاموش بودن فن و يا عمل نکردن آن ميباشد. البته حرکت در سر بالاييهای طولانی با استفاده از دندهی ضعيف، گرمی هوای بيرون، سنگينی اتومبيل و تنظيم نبودن موتور ازعوامل داغ شدن آن است.
حال چنانچه درجه آب از حد مجاز بالاتر رفت و به نزديکی علامت قرمز رسيد بايد بايستيم و موتور را خاموش نکنيم و تسمه پروانه را بررسی کنيم. اگر اشکال مربوط به پاره شدن تسمه پروانه بود برای چند دقيقه آن را خاموش روشن ميکنيم، بهتر است واير مرکزی به دلکو را کشيده تا هم روشن نشود و هم موتور گريپاژ نکند.
چنانچه تسمه پروانه پاره نبود، به دو دليل نبايد موتور را خاموش کرد، يکی اينکه ممکن است رينگ و پيستون بچسبد و يا گريپاژ کند و ديگر اينکه چون آب رادياتور به وسيله واتر پمپ نميچرخد فشار در حد خطرناک بالا رفته و به محض بازکردن درب رادياتور، بخار آب با فشار بيرون ميزند که بسيار خطرناک است، بنابراين موتور بايد روشن باشد. با روشن بودن آن و گردش آب خطر تقليل يافته حال کمی آب روی رادياتور ريخته و سپس با پارچه ضخيمی درب رادياتور را شل ميکنيم تا گازهای آن خارج گردد، آنگاه درب را برداشته همچنان که موتور روشن است به داخل آن، آب ميريزيم تا پر شود سپس به درجه آب نگاه می کنيم اگر به حد نرمال رسيد، موتور را ميتوان خاموش کرد و علت گرم شدن آن را بررسی کرد، کاهش آب رادياتور، شل بودن تسمه پروانه، استفاده ازدندههای ضعيف يا مرده در سر بالايي، گرم بودن هوا، سنگينی خودرو به علت بار و سرنشينان و يا تنظيم نبودن آن، گرفتگی رادياتور و... ازجمله عوامل گرم شدن زياد آن است.
4-کنترل کنندهها
شامل فرمان، ترمز، کلاچ، گيربکس... است قبل از حرکت بايد از سالم بودن آنها آگاه شويم.
5-دورسنج
صفحه مدرجی که اعداد يک تا هفت يا بيشتر روی آن نوشته شده نشاندهنده دور موتور است هر عدد ضربدر هزار يعنی دور موتور در دقيقه مثلا وقتی که عقربه روی يک است يعنی موتور هزار دور دردقيقه ميزند ازاين دستگاه برای تنظيمدور موتور مخصوصا زمان تعويض دنده استفاده ميشود.
6-سرعتسنج
صفحه مدرجی است که سرعت اتومبيل را بر حسب کيلومتر در ساعت نشان می دهد. به وسيله اين دستگاه مقدار مسافت وسرعت اتومبيل مشخص می شود. همچنين به زمانن تعويض دنده کمک می کند.
سر فصل های آموزش فنی (آشنایی با قطعات و نحوه عملکرد خودرو) :
شروع رانندگی و روشهای درست بررسی داخل اتاق بررسی داخل صندوق عقب بررسی موتور و پیرامون آن نکته های مهم در رانندگیسیستمهای اصلی خودرو و کارکرد قطعات آن